Naar nul CO₂ en 100% circulair: het EPS Akkoord

De leden van Stybenex, de branchevereniging van Nederlandse fabrikanten van EPS-isolatieproducten, hebben gezamenlijk het EPS Akkoord opgesteld en ondertekend. Met dit sectorbrede akkoord spreken de partijen in de bouw af om de toepassing van EPS-producten verder te verduurzamen en volledig circulair te maken. Het doel is helder: fors minder CO₂-uitstoot, sluitende retourstromen en voortdurende innovatie, met als einddoel een CO₂-neutrale en volledig gesloten kringloop in 2050.

Wij spraken met twee initiatiefnemers van het EPS Akkoord: Thies van der Wal (VBI) en Edo Peet (Van Nieuwpoort Groep). Ook Hugo Smits (BEWI IsoBouw) en Gerrit Jan Kuiper (Kingspan Unidek) schreven mee aan het EPS Akkoord. Het EPS Akkoord, dat tot stand kwam onder regie van Stybenex, is ondertekend door BEWI IsoBouw, Van Nieuwpoort EPS Products, Consolis VBI en Kingspan Unidek. 

Een krachtig signaal van een innovatieve sector
“Het EPS Akkoord is ambitieus, maar wél realistisch,” zegt Thies. “Bij de ondertekenaars is er geen twijfel: met circulair EPS kunnen we een substantiële bijdrage leveren aan de verduurzaming van de bouwsector. Maar daarvoor is een gezamenlijke aanpak, met eensgezinde doelstellingen, cruciaal.”

Het akkoord is daarmee ook een krachtig signaal van eenheid. Waar bedrijven in de bouwsector vaak concurreren, kiezen de betrokken partijen hier bewust voor pre-concurrentiële samenwerking. “De uitdaging is zo groot dat niemand dit alleen kan oplossen. We moeten samen optrekken om onze doelen te bereiken.”

Ambities richting 2030 en 2050
Als uitgangspunt voor het EPS Akkoord kozen de ondertekenaars de klimaatdoelen van het Akkoord van Parijs. “Door die doelen centraal te stellen, werd meteen duidelijk welke ambities er voor ons als fabrikanten van EPS-producten bijhoren,” vertelt Thies. De lat ligt hoog: in 2030 wil de sector al forse stappen hebben gezet richting de internationale klimaatdoelen, en in 2050 moet EPS volledig CO₂-neutraal én circulair worden toegepast.

Dat vraagt niet alleen om een sterke reductie van emissies in de hele keten, maar ook om het maximaal hergebruiken van materialen en het sluiten van retourstromen. “Onze race gaat twee kanten op,” benadrukken de initiatiefnemers. “We werken toe naar nul CO₂-uitstoot én naar een honderd procent gesloten kringloop. Precies die combinatie maakt EPS uniek als bouwmateriaal.”

EPS als uniek bouwmateriaal
EPS onderscheidt zich nu al van andere bouwproducten door eigenschappen die perfect aansluiten bij de duurzaamheidsopgave van de bouwsector. Het is licht, isolerend en volledig recyclebaar. Bovendien kan EPS meerdere keren worden hergebruikt zonder verlies van kwaliteit. “EPS is in de basis dus al circulair. Een van onze doelstellingen is daarom om die eigenschappen sterker te benadrukken en zo antwoord te geven op zorgen en misverstanden over het gebruik van EPS,” zegt Thies.

Technologische en logistieke vernieuwing
De ambities uit het akkoord vragen om meer dan alleen goede intenties: technologische én logistieke vernieuwing zijn onmisbaar. Daarom wordt gewerkt aan de doorontwikkeling van bestaande producten, bijvoorbeeld met grijs EPS – waarin grafiet is toegevoegd – dat bij gelijkblijvend volume tot wel 20% betere isolatieprestaties levert. Daarnaast onderzoeken de ondertekenaars biobased alternatieven en mogelijkheden om het voor de productie benodigde blaasmiddel te vervangen.

Ook logistiek verandert er veel. Alle vrijkomende EPS moet terug naar de producent, zodat het materiaal eindeloos kan worden hergebruikt. “Als we erin slagen om al het EPS terug te nemen én het nieuwe EPS CO₂-neutraal te produceren, dan is EPS in feite 100% duurzaam,” benadrukken de initiatiefnemers.

Concrete veranderingen voor de sector
Voor bouwers, producenten en opdrachtgevers zullen de eerste veranderingen vooral zichtbaar worden in de uitbreiding van retoursystemen. Er komen uniforme afspraken om EPS na gebruik terug te brengen naar de producent, zodat het materiaal opnieuw kan worden ingezet. Daarnaast stimuleert het akkoord partijen om standaard gerecycled EPS te gebruiken en circulair te ontwerpen, zodat gebouwen in de toekomst eenvoudig demontabel en herbruikbaar zijn.

De politiek als partner
Om het retourneren en hergebruiken van EPS tot de standaard te maken, rekenen de ondertekenaars ook op de overheid. “We pleiten ervoor om het verbranden van EPS op termijn te verbieden, zodat de hele keten gemotiveerd wordt om EPS te hergebruiken,” zegt Edo. Stybenex brengt het akkoord daarom ook actief onder de aandacht van beleidsmakers. “We willen samen optrekken in het behalen van de klimaatdoelen,” vervolgt hij. “Daarbij is het cruciaal dat feiten en mythes uit elkaar worden gehouden. EPS kan en moet worden gezien als een volwaardig circulair bouwmateriaal.”

De rol van onderwijs, onderzoek en beleid
Naast technische en logistieke innovaties speelt kennisdeling een sleutelrol. Stybenex wil investeren in opleidingen, trainingen en samenwerking met kennisinstellingen om het vakmanschap te versterken. Onderzoek naar nieuwe productiemethoden en biobased alternatieven krijgt ondersteuning, net als initiatieven om milieudata in de keten transparanter te maken. “We hebben onderwijs en onderzoek hard nodig om de volgende stap te zetten,” zegt Edo.

Trots op samenwerking en vooruitblik
Wat opvalt, is de trots en het commitment bij de ondertekenaars van het akkoord. De samenwerking in de sector noemen zij uniek en de inhoud van het akkoord “verregaand”. Met het EPS Akkoord ligt er een gezamenlijke koers richting 2030 en 2050. Een koers die niet alleen de bouwsector versterkt, maar ook laat zien hoe EPS de weg kan vrijmaken naar een circulaire en klimaatneutrale toekomst.